Στα τέλη Μαΐου, οι γερμανικές αρχές ανέστειλαν την κυκλοφορία εφτά φυτοφαρμάκων που θεωρήθηκαν υπεύθυνα για τον θάνατο εκατομμυρίων μελισσών στο κρατίδιο Βάδης – Βυρτεμβέργης. Στην Ελλάδα, κάποια απ’ αυτά κυκλοφορούν ακόμη. Στο 99% των νεκρών μελισσών που εξετάστηκαν στη Γερμανία εντοπίστηκε συσσώρευση της ουσίας clothianidin, που παράγεται από την Bayer CropScience, θυγατρική της γερμανικής Bayer. Το clothianidin, που κυκλοφορεί σε πολλές χώρες της Ευρώπης ως δραστική ουσία του εντομοκτόνου Poncho, ανήκει στην οικογένεια των νεονικοτινοειδών,
που μιμούνται τα αποτελέσματα της φυσικής νικοτίνης παραλύοντας το νευρικό σύστημα των εντόμων και προκαλώντας τον θάνατό τους. Στη λίστα με τα απαγορευμένα φιγουράρουν επίσης τα imidacloprid και methiocarb της Bayer αλλά και το thiamethoxam της Syngenta. «Δέκα χρόνια φωνάζουμε για τον κίνδυνο από τα νεονικοτινοειδή», λέει στην «Guardian» ο Φίλιπ Μίμκες, εκπρόσωπος της «Συμμαχίας εναντίον της Bayer». «Με ετήσιο τζίρο 800.000.000 ευρώ, το imidacloprid και το clothianidin είναι από τα σημαντικότερα προϊόντα της εταιρείας, γι’ αυτό αντιστέκεται στην απαγόρευσή τους».
Η αγωνία για την τύχη των μελισσών οφείλεται στο ότι το 80% των φυτών του πλανήτη εξαρτώνται απ’ αυτές για να γονιμοποιηθούν. Τυχόν δραματική μείωση ή εξαφάνισή τους δεν θα σημαίνει απλώς λιγότερο μέλι για τους καταναλωτές, αλλά κυρίως τεράστιες απώλειες για τις αγροτικές οικονομίες!
Γι’ αυτό και στη Γαλλία, το imidacloprid, που κυκλοφορεί με το εμπορικό όνομα Gaucho, έχει απαγορευτεί από το 1999, ενώ το 2004 απαγορεύτηκε το fipronil της γερμανικής BASF, που αρχικά είχε κριθεί κατάλληλο για να αντικαταστήσει το Gaucho. Την τύχη τους ακολούθησε πριν από μερικούς μήνες και το clothianidin. Στις ΗΠΑ, οι μελισσοκόμοι της Νότιας Ντακότα έχουν υποβάλει μήνυση κατά της Bayer για την απώλεια χιλιάδων μελισσών μετά από εκτενείς ψεκασμούς με imidacloprid, το 1995. Και στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον Πασχάλη Χαριζάνη, διευθυντή του Εργαστηρίου Μελισσοκομίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, «παρά τις διαπιστωμένες απώλειες, το Σύνδρομο της Κατάρρευσης Μελισσιών δεν αποτελεί ακόμη σοβαρή απειλή». Πιθανότατα όμως η αισιοδοξία αυτή σύντομα να ανατραπεί, αφού, όπως αποκάλυψε η έρευνα του Global, τόσο το imidacloprid όσο και τα methiocarb, thiamethoxam και fipronil κυκλοφορούν ελεύθερα στην ελληνική αγορά από την Bayer, τη Syngenta και την BASF αντίστοιχα. Ήδη, όπως επισήμανε ο κ. Χαριζάνης, μελισσοκόμοι από τη Βόρεια Ελλάδα αναφέρουν ότι η χρήση του Gaucho έχει άμεσο αντίκτυπο στον τοπικό πληθυσμό των μελισσών.
Στο σάιτ του Gaucho (www.gaucho.gr), η Bayer αναφέρει: «Το Gaucho είναι εγκεκριμένο και καθιερωμένο στη γεωργική πράξη παγκόσμια. Με τις εξαιρετικές ιδιότητές του προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για τον καλλιεργητή: αποτελεσματικότερη φυτοπροστασία και περιορισμό στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος». Πιο κάτω σημειώνει ότι το προϊόν είναι «πολύ τοξικό για τους υδρόβιους οργανισμούς και τα πτηνά» – δεν αναφέρει όμως τίποτα για τις μέλισσες ούτε, φυσικά, για την απαγόρευσή του σε δύο, ήδη, ευρωπαϊκές χώρες.
Το ίδιο ισχύει για τα άλλα τέσσερα προϊόντα της Bayer με δραστική ουσία το imidacloprid που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά (Quick Bayt, Premise Gel, Confidor 200 SL, Confidor Oil), καθώς και για το Mesurol 50 WP, με δραστική ουσία το methiocarb. Σιγή ιχθύος τηρεί και η BASF για το fipronil (εμπορικό όνομα Goliath), ενώ μόνο η Syngenta αναφέρει ότι το thiamexotham (εμπορικό όνομα Actara και Cruiser) είναι τοξικό για τις μέλισσες. Όχι ότι φαίνεται κανείς εδώ να ασχολείται με τον κίνδυνο. Το Global επικοινώνησε με την Greenpeace και την WWF, δύο από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές οργανώσεις. Καμία δεν είχε κάποιο σχόλιο σε σχέση με τον πονοκέφαλο των μελισσών, που δεν πρόκειται βέβαια να περάσει με ασπιρίνη…
(Ποντίκι, 26.6.2008)
Mysticprompter 